Συσχετισμοί και αλληλεπιδράσεις προσφυγικής και πολιτικής ταυτότητας στον απόηχο των δραματικών γεγονότων του Διχασμού στη Χαλκιδική
Περίληψη
Η Μικρασιατική καταστροφή υπήρξε ένας μεγάλος σταθμός στη Νεοελληνική Ιστορία με τις αλλαγές, τις ανακατατάξεις και τις κρίσεις που δημιούργησε στους τομείς της οικονομίας, της κοινωνικής και της πολιτκής οργάνωσης. Ιδιαίτερα δε καθοριστικός στο πεδίο της πολιτικής ήταν ο ρόλος που έπαιξαν οι δύο βασικές κατηγορίες αντιθέσεων, “ντόπιοι” και “πρόσφυγες”, που ευθύς αμέσως ενίσχυσαν τις πολιτικές κατηγορίες των “βασιλικών” και των “βενιζελικών”, αφού οι τελευταίοι με την έλευση των προσφύγων ενδυναμώθηκαν φανερά. Αυτές οι πολιτικές κατηγορίες κυριάρχησαν στο πολιτικό προσκήνιο της χώρας κατά το 1ο μισό του 20ου αιώνα και, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού προσφύγων που είχε συρρεύσει στην Ελλάδα, συντέλεσαν δυναμικά στα όσα έγιναν από το 1922 έως περίπου την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου. Η μεγάλη συρροή των προσφύγων στις διάφορες περιοχές της χώρας έφερε όχι μόνο πληθυσμιακή αύξηση, αλλά και μεταβολές στο χώρο της πολιτικής, όπου είχε προηγηθεί ένας δεκαετής πόλεμος, ο Διχασμός και η νικηφόρα για τις δυνάμεις της Αντάντ έκβαση του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, κυρίως όμως η Μικρασιατική καταστροφή. Ο αντίκτυπος μάλιστα των οδυνηρών συνεπειών της τελευταίας στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, η συρρίκνωση του ελληνισμού με τη προσφυγοποίηση του ακμαίου οικονομικά ελληνικού στοιχείου της Μικράς Ασίας δημιούργησε πλήθος κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων, τα οποία ζητούσαν άμεση επίλυση. Αποτέλεσμα όλων όσων προαναφέρθηκαν ήταν η μεγάλη συσπείρωση, των προσφύγων κυρίως, στην πολιτική παράταξη του Βενιζέλου. Ενισχύθηκε έτσι σημαντικά η διάκριση “βασιλικοί” – “βενιζελικοί”, καθώς συμμετείχε έντονα εδώ, στην πολιτική αντίθεση δηλαδή, η εθνοτική αντίθεση. Η κατάσταση αυτή ήταν ιδιαίτερα εμφανής σε περιοχές όπως ο νεοσύστατος τότε νομός Χαλκιδικής, όπου είχαν πραγματοποιηθεί μεγάλες προσφυγικές εγκαταστάσεις, ενώ τα γεγονότα του Διχασμού είχαν δραματικές εξελίξεις με ανθρώπινα θύματα και ο απόηχός τους ήταν έντονος στη μνήμη των ντόπιων κατοίκων.