Ευάγγελος Σακκάς

Η αναζήτηση της ταυτότητας των λογοτεχνών της γενιάς του ’30 μέσα από την έκδοση του περιοδικού Πνοή

Περίληψη

«Η αναζήτηση της ταυτότητας των λογοτεχνών της γενιάς του ΄30 μέσα από την έκδοση του περιοδικού Πνοή». Το περιοδικό Πνοή είναι συνδεδεμένο με το όνομα του Άγγελου Τερζάκη και τη λεγόμενη Γενιά του ’30. Η έκδοσή του υπήρξε βραχύβια, μόλις δυο ετών, όμως κατά τη γνώμη μου αντικατόπτριζε τέλεια το πνεύμα της εποχής και της μετέπειτα αποκαλούμενης “Γενιάς του ’30” ή έστω κάποιων σημαντικών εκπροσώπων αυτής. Το κατά πόσο βρίσκει την έκφρασή της αυτή η συνείδηση (ή τουλάχιστον προσπαθεί να βρει την φωνή της) μέσα από τις δημοσιεύσεις του περιοδικού και να σηματοδοτήσει το ξεκίνημα μιας νέας εποχής υπό συλλογική ταυτότητα είναι το κύριο μέλημα της ανακοίνωσης που σχεδιάζω να ετοιμάσω. Η γενιά του ’30 επιθυμούσε να συγκεντρώσει τους απογοητευμένους “νέους”, να συμπυκνώσει τον προβληματισμό τους και τελικά να τους βγάλει από αυτή την αίσθηση “παρακμής”. Επιθυμούσαν να ανανεώσουν την λογοτεχνική παραγωγή, να δώσουν ελπίδα και να αναπτερώσουν το ηθικό της σκεπτόμενης ελληνικής κοινωνίας η οποία είχε γευτεί την αποτυχία σε πολλαπλά πεδία. Το περιοδικό Πνοή από το πρώτο του τεύχος κάνει διακήρυξη αυτής της επιθυμίας. Από τον πρόλογο κιόλας οι «Νεώτεροι της Πνοής» έχουν πλήρη συναίσθηση του ρόλου τους : «ο αιώνας μας ζητάει τον εαυτό του», « [οι νέοι] απαιτούν να δημιουργήσουμε συνείδηση». Η ολοκλήρωση συνείδησης είναι το ζητούμενο και βρίσκω εντυπωσιακό το πόσο ξεκάθαρο είναι το συγκεκριμένο λογοτεχνικό περιοδικό ως προς την αναζήτηση αυτή. Στόχος μου είναι αρχικά να ξεκαθαρίσω την θεματολογία των τευχών του περιοδικού και να σημειωθούν ποιοί είναι οι νοσούντες “τομείς” της τότε ελληνικής πραγματικότητας. Κατόπιν να εξετάσω σε ποια σημεία οι συγγραφείς/ποιητές, που είχαν την τύχη να δουν τα έργα τους να εκδίδονται στην Πνοή, εκφράζουν αυτά τα ιδανικά ανασυγκρότησης, την προσπάθεια διαμόρφωσης μιας νέας ταυτότητας. Με ενδιαφέρουν οι θεματικές και οι γλωσσικές επιλογές, η κριτική που ασκούν ενδεχομένως στην προηγούμενη λογοτεχνική παραγωγή με την οποία βρίσκονταν σε ιδεολογική σύγκρουση καθώς και οι αναφορές σε αληθινά γεγονότα που θεωρούσαν ότι έπρεπε να υπογραμμίσουν και να σχολιάσουν (θετικά ως παραδείγματα αναδόμησης του κόσμου, αρνητικά ως παραδείγματα προς αποφυγή) . Επιθυμώ λοιπόν να εστιάσω στα σημεία εκείνα όπου σημειώνεται η κριτική για την πνευματικά και ηθικά κατακερματισμένη κοινωνία όπως επίσης και οι στόχοι και οι επιθυμίες για το αύριο. Η θέαση του έρωτα, τα ανεκπλήρωτα όνειρα, αλλού μια κρυμμένη αγανάκτηση για τις πολιτικές που ακολούθησαν οι επίσημοι και η ελίτ, η συνειδητοποίηση της διάψευσης των παλιών ελπίδων από την μια μεριά και από την άλλη ο οραματισμός για το καλύτερο αύριο που πρέπει να σχηματιστεί ξεκάθαρα στις σκέψεις όλων. Μόνο έτσι θα ήταν δυνατόν να γίνει το πέρασμα από την σφαίρα του ιδανικού στην ουσιαστική υλοποίηση ενός σχεδίου για την ευημερία των πολλών. Όλα αυτά είναι θέματα που απασχολούν τις σελίδες του περιοδικού που έχει έναν σκοπό: την συγκρότηση μια συλλογικής ταυτότητας, μέσα από αυτή την έκδοση-έκκληση για ανάταση της πνευματικής κοινωνίας. Το υλικό του περιοδικού ήταν αρκετά δυσεύρετο όμως με την ψηφιοποίησή του από το Ε.Λ.Ι.Α. και την καταλογογράφησή του είναι πλέον διαθέσιμο και προσβάσιμο. Ελπίζω να βρείτε ενδιαφέρουσα την πρότασή μου. Ευχαριστώ.

Η ανακοίνωση (PDF)