O Józef Dunin Borkowski- ένας μεγάλος ξεχασμένος Φιλέλληνας ποιητής
Περίληψη
O Józef Dunin Borkowski- ένας μεγάλος ξεχασμένος Φιλέλληνας ποιητής O Józef Dunin Borkowski που έζησε στα χρόνια 1809-1843 ήταν συνομήλικος του Juliusz Słowacki (1809-1849), ενός από τους μεγαλύτερους Πολωνούς ρομαντικούς ποιητές, ο οποίος το 1836 έκανε ένα ταξίδι στην Ελλάδα διάρκειας έξι εβδομάδων και στην Κέρκυρα γνώρισε το Διονύσιο Σολωμό. Ο Borkowski έζησε μόνο 34 χρόνια και πέθανε από φυματίωση. Γεννήθηκε σε μια αριστοκρατική οικογένεια. Η περιοχή από την οποία καταγόταν ανήκε τότε στην αυστριακή κατοχή και σήμερα βρίσκεται στην Ουκρανία. Έλαβε μέση εκπαίδευση στη Βαρσοβία και το 1827 ξεκίνησε για διετείς σπουδές της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο των Czerniowce, κοντά στα ρουμανικά σύνορα (σήμερα Τσερνιβτσί στην Ουκρανία). Αυτό το ταξίδι υπήρξε αποφασιστικό για τη ζωή του και για τη λογοτεχνική του πορεία, γιατί εκεί συνάντησε Έλληνες πρόσφυγες και απ’ αυτούς έμαθε τη δημοτική ελληνική γλώσσα. Αργότερα πήγε στη Βιέννη, όπου συνέχισε τις σπουδές του πάνω στα αρχαία και νέα ελληνικά, στον καθηγητή Κωνσταντίνο Κουμά. Εκεί επίσης συναναστρεφόταν με τους Έλληνες της διασποράς, έτσι ώστε να εμβαθύνει τη γνώση του της νεοελληνικής γλώσσας. Κατά την παραμονή του στα Czerniowce ο Borkowski ήταν μόλις 18 – 20 χρονών, ήταν όμως ήδη ένας δημιουργός πολύ ώριμος τόσο συναισθηματικά, όσο και κοινωνικά. Ένιωσε ιδιαίτερο ζήλο για το ζήτημα απελευθέρωσης της Ελλάδας από την μακρόχρονη τουρκική κατοχή, και σε αυτό αφιέρωσε όλη τη σύντομη ζωή του. Ο ποιητής αισθανόταν απόλυτη αλληλεγγύη με τον ελληνικό λαό στον αγώνα του για την εθνική απελευθέρωση από τη φεουδαρχικό μουσουλμανκό ζυγό. Μετέφρασε στα πολωνικά ένα ελληνικό δημοτικό τραγούδι, την Κηδεία του Μπέη, που χαρακτήριζε την τουρκική τυραννία. O Borkowski επιδοκιμάζει την πράξη των Κλεφτών που σκότωσαν τον Μπέη. Μια σημαντική θέση στο έργο του Borkowski κατέχουν οι πολωνικές μεταφράσεις των κλέφτικων τραγουδιών, τα οποία εμφανίστηκαν στα μέσα του 17ου αιώνα με τη ένταση των απελευθερωτικών τάσεων στην Ελλάδα. Τα ελληνικά ποιήματα του Borkowski ενθαρρύνουν τους Έλληνες για αιματηρό αγώνα, γιατί η τελική νίκη θα φέρει την απελευθέρωση της πατρίδας τους. Η Ελευθερία, το κύριο σύνθημα της πανελλήνιας Εθνικής Επανάστασης του 1821, έπαιζε πολύ βασικό ρόλο στην ποίησή του. Στον απελευθερωτικό αγώνα της Ελλάδας είναι αφιερωμένα 19 ποιήματα του Borkowski, στα οποία φαίνεται πιο καθαρά το ταλέντο του. Ο Πολωνός ποιητής καταλάβαινε καλά τη σημασία και το ρόλο των ποιημάτων του. Ο ποιητής παίνευε σε αυτά τον ηρωισμό της Ελλάδας,και γι’ αυτό Πολωνοί επιστήμονες τα αποκαλούν „Βυρωνικούς ύμνους”, από την ιδεολογική τους σχέση με την ποίηση του μεγάλου Άγγλου φιλέλληνα Βύρωνα. Μερικοί Πολωνοί επιστήμονες νομίζουν ότι ο Borkowski κατανοούσε το ελληνικό ζήτημα πιο βαθιά από το Βύρωνα. Έτσι δείχνει η αποφασιστική και πολύ κριτική στάση που πήρε ενάντια στους Τούρκους και την τυραννία τους, στην εθνική και κοινωνική υποδούλωση των Ελλήνων. Ο κόμης Józef Dunin Borkowski ήταν ένας θαυμάσιος Πολωνός Φιλέλληνας. Παρ’ όλο που δεν συμμετείχε προσωπικά στις μάχες στον ελλαδικό χώρο, δόθηκε ολόκληρος στην ιδέα του απελευθερωτικού αγώνα, που βρήκε πιστή αντανάκλαση στην ποίησή του.